بررسی و تحلیل هنرهای کاربردی در مسجد شیخ لطف الله با تکیه بر حکمت اسلامی

thesis
abstract

برای بررسی هنر اسلامی در تمدن و فرهنگ اسلامی دو رویکرد عمده، تاریخی و فراتاریخی وجود دارد. پیروان مکتب تاریخی معتقدند که هنر اسلامی در بستر زمانی و مکانی مشخص به وجود آمده و هنر چیزی جز صورت و ظاهر نیست، ولی گروهی دیگر از محققان از این حقیقت سخن می¬گویند که آثار هنری، مظهر حقایق متکی بر وحی و مکاشفات عارفان است و ماهیتاً در قالب زمان و مکان نمی¬گنجد و فراتاریخی است. بنا بر این رویکرد، نیاز به تفسیر حکمی و عرفانی از هنر وجود دارد. این دسته از مفسران، از روش¬هایی همچون پدیدارشناسی، هرمنوتیک، سنت¬گرایی و عرفانی برای تبیین و تفسیر هنر اسلامی استفاده می¬کنند؛ زیرا که معتقدند فرهنگ اسلامی و به ویژه شیعی، سرشار از مولفه های حکمی و عرفانی است. شکل¬گیری هنر شیعی و عرفانی، با حاکمیت ایلخانان در ایران آغاز شد و در زمان صفویان، با رسمیت یافتن مذهب شیعه توسط موسس این سلسله، شاه اسماعیل اول، به اوج و اعتلای خود رسید. حاکمیت این سلسله (صفویه) در ایران سبب شد تا وحدت سیاسی پس از چند دهه آشوب بر ایران حکمفرما شود و با حمایت حاکمان صفوی به¬ویژه شاه عباس از هنرمندان، آثار هنری چشمگیری به¬خصوص در زمینه معماری بوجود آید. در واقع، معماری این دوره یکی از نقاط اوج معماری دوران اسلامی ایران و یکی از جلوه¬های اصیل هنر دوره¬ی صفوی است. بناهای این دوره، نشان¬دهنده هنر و ذوق «ایرانی» است که با مضامین جدید عرفان شیعی پیوند خورده است؛ مساجد به عنوان قلب معماری اسلامی، در این دوره نیز مهم¬ترین نماد هنر شیعی محسوب می¬شدند و بدین جهت اوج خلاقیت هنرمندان صفوی را در بازنمایی مضامین عرفانی، در تزیینات و ساخت مساجد این دوره می¬توان مشاهده نمود. در این پژوهش آنچه مورد ارزیابی و تحلیل قرار گرفته، هنرهای کاربردی موجود در مسجد شیخ لطف¬الله می¬باشد که به عنوان شاهکار معماری و کاشی¬کاری عصر صفوی از آن یاد می¬شود. بنابر این اصل، تحقیق حاضر با روش توصیفی- تحلیلی و با تکیه بر دیدگاه عرفانی به بررسی و تحلیل معماری و سایر عناصر وابسته به آن، در مسجد مذکور پرداخت و در پی آن نتایج مهمی حاصل شد که نشان¬دهنده نفوذ گسترده اندیشه¬های شیعی و عرفانی در تک تک عناصر معماری این مسجد مانند: معماری، نورپردازی، کتیبه¬ها و سایر تزیینات آن بوده است.

similar resources

بررسی فضاهای تهی مسجد شیخ لطف الله

امروزه معماران در طراحی بناها بیش از هر چیز به جنبه‌های مادی و کمی فضاها توجه دارند و فارغ از کاربردهای معنوی و کمیت‌های موجود در معماری اصیل ایرانی هستند، فضای تهی یکی از این جنبه ناشناخته در معماری و برگرفته از عرفان اسلامی و ایرانی است. در عرفان معنای تهی‌بودگی دست‌یابی به معرفتی خاص، که انسان توسط آن می‌تواند به شناخت خویشتن و خداوند در درون خود رسیده که نتیجه آن «فنافی الله» و یگانگی با خد...

full text

تعیین ظرفیت قابل تحمل واقعی مسجد شیخ لطف الله اصفهان

در فرآیند برنامه ریزی و مدیریت توسعه پایدار گردشگری، شناخت توان و تناسب جاذبه ها و به کارگیری روش های کمّی برای برآورد مقادیر استفاده از منابع موجود در آ نها، در محدوده های مکانی و زمانی مشخص نقش کلیدی را ایفا می کنند. امروزه با افزایش گردشگری فرهنگی هدف بسیاری از گردشگران از سفر به یک منطقه بازدید از بناهای تاریخی منطقه می باشد. اما هجوم خیل عظیم گردشگران به بناهای تاریخی به دلیل ساختارها و ویژ...

full text

بررسی ارتباط میان پیکربندی فضایی و حکمت در معماری اسلامی مساجد مکتب اصفهان (نمونه های موردی: مسجد آقانور، مسجد امام اصفهان و مسجد شیخ لطف الله)

مساجد در طول تاریخ از شاخص ترین نمونه های معماری اسلامی بوده اند؛ آن ها نشانه هایی شهری هستند که به عنوان مِفصل، نقشی اساسی در ارتباطات میان عناصر شهری بازی می کنند. نگاه به اجزای تشکیل دهنده و فضاسازی مساجد و بررسی عوامل شکل گیری ساختاری، جایگاه هر فضا و نقشی که در ارتباط با دیگر فضاها دارد، رهیافتی برای دستیابی به تأثیر حکمت معماری اسلامی در شکل دهی شاکلۀ بنای مساجد فراهم خواهد آورد. از این جه...

full text

ساخت وسایل کاربردی چوبی با الهام از برخی نقش مایه های گنبدخانه مسجد شیخ لطف الله

پرداختن به نمونه هایِ باقیمانده از هنرِ دورانِ گذشته ، همواره از موضوعاتِ اصلیِ پژوهش هایِ عصرِ حاضر بوده است . این نمونه ها از اشیاء کوچک گرفته تا ظروف ، پارچه ، فرش ، وسایل تزیینی و بناهایِ به جا مانده و تزییناتِ آنها ، اشتیاقِ وصف ناپذیری را در دلِ محقّقان ، برایِ کشفِ راز نقش هایِ به کار رفته در آنهاایجاد می کنند . این روند در بینِ هنرهایِ تجسّمی شکلی دیگر به خود می گیرد و پژوهش در چگونگیِ به وجود آمدن و معنا...

15 صفحه اول

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


document type: thesis

وزارت علوم، تحقیقات و فناوری - دانشگاه مازندران - دانشکده معماری و هنر

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023